• : 0242 345 00 01
Kaç sigara İçersem Tiryaki Olurum.? Sigara Tiryakiliği Nasıl Olur.?

Kaç sigara İçersem Tiryaki Olurum.? Sigara Tiryakiliği Nasıl Olur.?

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) sigara içimine konusunda sigara içen ve sigara içmeyen olmak üzere tanımlamalar yaptığını belirten Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, “Bunlar da kendi aralarında çeşitli şekilde sınıflandırılmıştır. Her gün düzenli içen, son 30 gün içinde her gün en az bir adet sigara içen kişiler; sigara içen fakat son 30 günde her günden daha seyrek içen kişiler ve ara sıra sigara içenler olarak belirlenmiştir. Sigara içmeyenler ise hayat boyu hiç sigara içmeyen ve sigarayı bırakmış olan kişiler ise evvelce sigara içmiş olup hali hazırda içmeyen kişiler olarak tanımlanmıştır. Bu tanımlamalar dışında DSÖ sigara içen ve içmeyen kişilerin ayırımı için daha net bir tanımlama getirmektedir. Buna göre yaşamı süresince toplam 100 adet sigara içmiş olan kişi yaşamı süresince sigara içicisi olarak kabul edilmektedir” dedi. Buna Göre ,Yaşam boyunca 100 sigara içen tiryaki sayılıyor

2008’deki tertip etmeyle kullanım azaldı
Bütün ülkelerde oldukça yaygın şekilde kullanılan tütün ürünleri kullanımının, sıhhat üzerindeki negatif tesirlerinin ortaya çıktığı son 50–60 sene içinde ülkelerde kullanım sıklığı itibariyle ehemmiyetli farklıklara uğradığını belirten Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, “Bu süre içinde bilhassa gelişmiş ülkelerde tütün tümörünü kullanımı azalma yönünde bir seyir izlerken gelişmekte olan ülkelerde tütün tümörünü kullanımı artmaktadır. Sözgelimi İngiltere’de 50–60 sene önce yetişkin yaş grubundaki kişilerin yarısından fazlası sigara içiyorken günümüzde bu değer yüzde 20 dolaylarına düşmüştür. Gelişmiş ülkelerin çoğunda benzeri bir seyir izlenmesine karşılık sözgelimi ülkemizde 1980’li ve 1990’lı yıllarda sigara kullanımında yüzde 80 dolayında artma olmuştur” diye konuştu.
Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Değin Yasanın Türkiye’deki tütün mücadelesi itibariyle dönüm noktası olduğunu ifade eden Prof.Dr. Dilbaz, 2008 yılında yapılan legal tertip etme sayesinde tütün kullanımının ehemmiyetli ölçüde azaldığını söyledi.

Sigara nikotini kolay ve hızla eriştiriyor
Tütünün sigara şeklinde içiminin nikotini beyindeki reseptörlere hızlı eriştirmenin ve en yüksek haz almanın en kolay yolu olduğunu belirten Prof.Dr. Nesrin Dilbaz, “Nikotini bu şekilde alma beyindeki ödül sistemi üzerindeki tesirleri dolayısıyla nikotin bağımlılığı rizikonunu arttırmaktadır. Nikotin beyin ödül sistemindeki nikotinik kolinerjik reseptörlere direk bağlanarak keyif verici tesirini göstermektedir. Beynin bir hayli başka alanındaki nikotinik alt reseptörlere bağlanarak başka etkiler de ortaya çıkarabilmektedir. Mesela beynin ön bölgesindeki (prefrontal korteks) reseptörlere bağlanarak zihni ikazcı tesirini gösteriyor. Nikotin ödül sistemindeki nikotinik reseptörlere bağlandıktan sonra dopamin yolaklarını aktifleştirerek beynin Ventral Tegmental alanında dopamin salınımı sağlayarak keyif verici tesirini ortaya çıkarıyor” diye konuştu.

Bir dal sigaradaki nikotin yeterince keyif veriyor
Dinlenme halindeki nikotin reseptörlerinin nikotine aşırı duyarlı olduğunu belirten Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, bir dal sigara içimi esnasında alınan nikotin ödül sistemindeki bütün nikotin reseptörlerini doldurmak için yeterli olduğunu belirterek bir pakette neden 20 sigara bulunduğunu şöyle izah etti:

“Sigara dumanıyla alınan nikotin bu reseptörlere birleştikten sonra artık nikotine karşı duyarsız hale gelirler. Şayet ödül sistemindeki nikotin reseptörlerinin hepsi nikotinle doyurulmuşsa daha fazla nikotin alımı keyif verici tesir yapmaz. Bir dal sigara içimi esnasında alınan nikotin ödül sistemindeki bütün nikotin reseptörlerini doldurmak için yeterli oluyor. Bu yüzden sigara dalı standart boydadır. Başka söylemle daha uzun sigara dalı daha fazla keyiflendirici tesir gösteremiyor.

Kişinin sigaradan tekrar haz alabilmesi için belirli bir vakit geçmesi gerekiyor. Nikotin reseptörleri vasati 45 dakikada duyarlı hale geliyor. Günde bir paket sigara kullanan kişi, ortalama 16 saat uyanık kaldığı var sayıldığında 45 dakikada bir dal sigara kullanırsa toplam 20 dal sigaraya ihtiyaç duyacaktır. Muhtemelen sigara paketlerinde 20 dal sigara olmasının nedeni de budur. Sigara bağımlısı beynindeki  nikotin reseptörlerini gün boyunca daimi nikotine doymuş ve duyarsızlaşmış hale getirerek sigara isteği (aşerme) yaşamıyor. Ancak kronik sigara kullanımı devam ettikçe beyindeki nikotin reseptör sayısında artış oluyor ve sigara kullanıcısı aşerme yaşamamak için doz arttırma ihtiyacı duymaya başlıyor.”

Bağımlılık ilk sigarayla başlıyor
Nikotin bağımlılığının ilk sigarayla başladığını ve rehabilitasyonunun kolay olmadığını belirten Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, “Nikotin bağımlılığının ilk sigarayla başladığı hayvanlar üzerinde yapılan deneylerle gösterilmiştir. 1 ay müddetle kronik kullanım olduktan sonra sigara içimi durdurulduğunda aşerme belirtileri başlar. Moleküler bellek sayesinde bırakma sonrasında istek ömür boyu devam eder ancak şiddeti gittikçe azalan eğilim gösterir” diye konuştu.
Sigarayı bırakma üzerinde yapılan çalışmalarda etkisi en iyi ispat etmiş iki rehabilitasyon metodunun davranış danışmanlığı ve ilaç tedavisi olduğunu belirten Prof.Dr. Nesrin Dilbaz “En tesirli sonuçlar bu iki metodun beraber uygulanmasıyla sağlanmaktadır.

Hipnoz ve akupunktur gibi diğer yolların etkili olduğuna dair ispata dayalı çalışma bulunmamaktadır. Yapılan meta tahlil neticeleri da hekimin bırakmayı önermesinin erişkinlerde bırakma hızında artışa kapı araladığı; hem de üç dakika gibi kısa bir süreyle bir danışmanlık yapmasının çok fazla tesirli olduğu gösterilmiştir. Telefon görüşmeleri dâhil görüşme süresi uzadıkça etkililik bariz olarak artmaktadır. Sigara bırakmada etkin psikoterapi ve farmakolojik rehabilitasyonlar tanımlanmıştır ve sigara içen bütün olgulara bu tedavi seçenekleri sunulabilir” dedi.
Tedavide nikotin kullanılıyor
Nikotin bağımlılığının tedavisinde tesirli olduğu gösterilen psikofarmakolojik ajanların başında nikotinin kendisi olduğunu belirten Prof.Dr. Dilbaz,  “Nikotin sakızı, nazal sprey veyahut cilde yapıştırılan nikotin bantları mevcuttur. Nikotin reseptörleri üzerinden tesir gösteren (parsiyel agonist) vareniklin etken maddeli  psikofarmakolojik ajan nikotin bağımlılığında %30-40 oranlarında etkin olduğu gösterilmiştir” dedi.
Sigara kullanımı ve ilişkili sıhhat meselelerinin hali hazırda tüm dünyada erken ölümlerin en sık sebebi olduğunu belirten Prof.Dr. Nesrin Dilbaz, “Uygulanan farmakoterapi ve psikoterapi programlarına karşın sigarayı bırakma oranı %35 civarındadır. Tedaviye dirençli olaylarda beyin uyarım tekniklerinin yararlı olup olmadığı konusunda çalışmalar yapılmaktadır” dedi.   


Diğer Sayfalar